35 - Lu fiezzu te l'àgghiu

Lu Tore Babbu, ci pe lla macarìa de nna stulara ìa ddentatu riccu spundatu, tese ncàrecu a nnu pettore te San Cisàriu cu dipinge ntra nna nnìcchia nnu quatru cu lle ànime sante te lu purgatòriu. Li patti èranu ca lu patrunu Tore e la patruna Ngicca, fonde lu cumpensu a sordi sunanti, n'ìanu fare a llu pettore puru le spese a mmenžatìa e a sira.

La patruna Ngicca Cutrubbiera, ci ìa rrumasta ddaveru racusèa comu ìa sempre stata, a mmenžatìa ni cucenàa e ni presentàa minestrone te erže e petate cu tante stozze te cepuδδe e tanti spichi te àgghiu cuetti; la sira ni facìa truare salata de prummitori cu ttante stozze te cepuδδe e tanti spichi te àgghiu cruti.

Lu pettore allu quintu giurnu se llamentàu e fice capire a llu patrunu Tore ca l'àgghiu speciarmente, ma puru la cepuδδa nu nni ndurànu e nu lli cratìa pe nienti, percé nu lli ddeggerìa; l'àgghiu poi ni tìa brusçiore e ni facìa rresèntere l'ùrgiula ci tenìa a llu stòmecu, e lu fiezzu, poi, ni facìa fètere l'àletu giurnu e notte.

Ma la Ngicca Cutrubbiera, ca l'ìanu pututa chiamare puru 'spriculamìgghiu', ncapunita e despettusa, secutàa cu nni prepara e cu nni presenta a ntàula pietanze cu tantu àgghiu a spichi e cu tanta cepuδδa a feδδe, ca facìanu bene - decìa - alla pressione te lu sangu, e facìanu carmare cinca stìa cu lli niervi (capìscime, pettore!).

Dopu cchiùi de nnu mese rriàu lu giurnu te li muerti. Lu quatru era spicciatu e prontu intra alla nnìcchia e stìa mmucciatu cu nnu chesçiunceδδu de bergalla. Li patruni te casa ìanu nvitata tanta gente te requardu, ci, mentre spettàa, se sçìa demmandandu: «Ci sape mo' sta queruna te la Ngicca cce nn'à preparatu pe cumprimienti?»

A llu mumentu de la santa benetezione, papa Diatoru, l'arciprèite a mpersona, nde fice catìre lu lanzulu mpisu, e lu quatru foi scuperutu.

Li presienti rrumàsera prima frasturnati e cunfusi, e a nnisciunu ni inne cu batta le manu; lu Tore e la Ngicca maraegghiati uardàanu a nfacce li nvitati, a unu a unu, e nu capìanu nienti, nu s'ìanu ncora ccorti de nienti; poi la gente spurràu a rrìtere: tuttu lu salone rebbumbàu te nna risata a para uce. Percéne? Percé le ànime sante te lu purgatoriu stìanu rretrattate ci cu lli musi stritti, ci cu llu nasu rrezzatu, ci cu lla capu utata nantiretu, nforma te persone ca sta' sentìanu fiezzu e stìanu schifate.

A donna Ngicca ni inne tristu e la cammeriera, manisçiànduse, ni feccàu li sali ntra lle tarici te lu nasu e ni teràu quarche sçafficeδδa a nfacce cu sse ddìsceta. Lu patrunu Tore ncignàu cu suta friddu e, sta fiata, n'ìmu dare raggione; poi mmenezzante:

«Maletettu spergugnatu, percéne m'à' cumbenatu stu sorte te pastìcciu? Bruttu scrianzatu, percéne m'à' chiatu stu sorte te papiellu a nfacce a tanta gente nnurata?» - dummandàu strolecandu a llu pettore.

E quistu, carmu carmu, rrezzandu le cìgghie te l'ecchi e ntesandu le mùsçure te le spaδδe:

«Ièu nu tegnu nuδδa curpa! Le ànime se schìfanu pe lu fiezzu cuntìnuu de àgghiu e de cepuδδa te lu fiatu miu, e de sule se gìranu te l'àura parte. Ièu nu nci curpu!».