Nnu còmmutu su mesura

Le biatille lucugnanesi mmurmuràanu ntra llu paise, se nde facìanu iabbu te fra iδδe e se nde llamentàanu puru cu llu vèscuvu pe llu fattu ca la lampa te lu Santìssemu Sacramentu ntru lla chèsia matre stìa stutata quasi a cuntinuazione; le bižžoche rranciàanu quantu a nna pignateδδa te uègghiu, lu purtàanu all'acciprete, la luciceδδa ardìa doi, ttre sire e poi rrumanìa ntorna stutata; quarchetunu era prontu cu minta la manu susu a lli crauni ddumati ca l'ègghiu nu servìa sulu pe lla lampa te lu Santìssemu…

Lu vèscuvu, cu fazza spicciare δδi nzummieδδi, mandàu a chiamare lu pàricu de Lucugnanu e ni fice nna menza cazziata, nu pe llu Signore, ca lu Signore nniputente sape stare puru a llu scuru, ma pe lla gente, ci mmalangàa l'arciprèite e se nde facìa iabbu.

- E cce ccosa ete quista…, cce mmanere…! - cuncruse lu vescu - Te mancu nn'annu t'àggiu numenatu pàricu e già te faci mmurmurare te li parichiani? E cce mmotu!

- Ete lu fattu - papa Caliazzu se fice la raggione soa - ete lu fattu ca la nnata l'annu passatu foi fiacca e la ccota te le ulie scarsa; lu uègghiu l'àggiu spicciatu e, prima te la ccota abbenire, nu pozzu fare pruista; l'ègghiu, Bonsignore, nun ete àcqua frisca, costa caru e li sordi nu lli pozzu sçi' ccugnare alla žecca te Lecce.

- Su cquistu, arciprèite, ài raggione e nu tte pozzu dare tuertu. Ma l'ègghiu…, li Lucugnanesi pettièculi…

- Ci signurìa, Bonsignore, me nde rrecalài nnu picca, cu nde passu armenu…?

- Arciprèite, tie tieni nna lampa sula, ièu sai quante lampe e lucerne àggiu fare àrdere? A ogne motu e gne manera, cu facimu mmuttìre le linguilonghe, te nde mprestu nna buttiieδδa.

- Cràzie, Bonsignore, sinti sempre tantu buenu te core; crai stessu cu llu Ronzu, lu sacrestanu, te mandu nnu cutrubbu…

- Nna buttiieδδa, arciprèite, nu cchiù' rrande de nna cutrubbiera. Puru ièu stau a ncurtu te uègghiu.

- Vabbene, Bonsignore, nna cutrubbiera o nnu cutrubbu… sempre soru e frate suntu!

- Caliazzu, Caliazzu, tie ueti tuttu a schersu.

"Ma sta fiata fazzu a biru" - pensàu ntra te iδδu lu pàricu te Lucugnanu; poi asàu lu nieδδu te oru te lu vescu e se llecenziàu.

Sapiti, no? ca tandu pe ll'ègghiu te ogne giurnu, te ntàula, se usàa la cutrubbiera, ca purtàa nna màneca e nnu ùcculu; pe ll'ègghiu de pruista, te ogne tantu, se usàa lu cutrubbu, ca tenìa nna menza presa et era senza ùcculu.

Papa Caliazzu cce penzàu? Te lu cutumaru se fice fare nnu còmmutu te crita, neu, su mesura pe iδδu, àutu quattru parmi e bellu spansatu, cu nna màneca ma senza ùcculu, ca tenìa e nu ttenìa la furma te cutrubbiera o te cutrubbu. Poi sistemàu lu còmmutu susu a llu seggiullinu te lu biròcciu, te coste allu cucchieri, e cu llu sacrestanu lu mandàu alla Cùria vescuvile cu stu biiettu: "Ccellenza, àggiu ncarecatu l'amicu sacrestanu cu begna cu rritira l'ògliu ca Signurìa m'à' mprumisu. Secundu comu n'ìamu cuncertati, àggiu mandatu filu nnu žingu te cantina (statte tranquillu e scusçetatu senza cu tte llarmi), ma nnu sulu còmmutu, nnu còmmutu fattu su mmesura. Bonsignore, te rendu ràzzie e te asu lu nieδδu benetittu. Tumènicu, arciprete te la paròcchia te Lucugnanu, servu tou".

Lu vescu leggìu la lettre e mandàu a dìcere a llu ecònumu cu bìnchia de uègghiu lu còmmutu ci papa Caliazzu aìa mandatu.

- Ccellenza, l'àggiu istu lu còmmutu, ma nun àggiu capitu ci ete nna cutrubbiera a nfurma te cutrubbu o nnu cutrubbu a nfurma te cutrubbiera; però facendu lu paru e sparu e lu quantu e comu…

- Na, stu ecònumu te Santu Trifone, e te pare quistu lu mumentu cu ffaci li cunti? Stau tantu occupatu e preoccupatu pe lli fatti mei… Fane moi cce tt'àggiu dittu. Poi nde parlamu, moi ane, ane cu llu Signore!

E lu ecònumu fice ccenca Bonsignore n'ìa cumandatu.

Quarche giurnu dopu lu vescu te Lessanu se ccurgìu te sulu ca l'ègghiu crutu te la salata tenìa nna sapore diversa; nci sentìa comu nna specie te tanfa, pròpriu tiversa te la sapore te prima, e dummandàu la raggione a llu ecònumu.

- Ete, Ccellenza, ca l'ògliu buenu te la pileδδa sçìu paru paru intra a llu còmmutu mandatu te papa Caliazzu.

- Cocc…iulata! Ete mai pussìbbile ca nna cutrubbiera…

- O nnu cutrubbu - curreggìu lu ecònumu.

- Ma puru nnu cutrubbu…

- None, Bonsignore, era tantu nnu còmmutu fattu su mmesura, tantu rande ca nci sçìu quasi menza sarma de uègghiu.

- Sangu llu pìgghia! - ni scappàu tittu allu vescu - Menza sarma? Bruttu tafaneδδaru mbrugghiune; cu sse rrecorda, però, papa Caliazzu ca ci me ene a ttiru, pe Deum vivum, lu schìrecu a cuerpi te pasturale!